Dart Oyununun Spor Olarak Gelişimi
Dart oyunu son dönemlerde bir spor türü olarak hızla gelişim göstermektedir. Özellikle son dönemlerde dünya çapında yapılan turnuvalar ve spor hazırlıkları dart oyununu farklı bir noktaya getirmiştir. Dart oyununun bir oyundan daha çok ülkeler arası yapılan sporlardan birisi kabul edilmesinde farklı nedenler vardır. Bu nedenler şu şekildedir;
- Dart oyununda cinsiyete ve yaşa bağlı faktörler yer almaz.
- Dart oyunu boya ya da kiloya bağlı özellikler aramaz.
- Özel bir forma ya da kostüm gerektirmez.
Dart; iç içe geçmiş, farklı renklerde halkalar ile bunları kesen üçgen dilimlerden oluşan dairesel bir hedefe; belirlenmiş bir uzaklıktan, elle küçük oklar atılarak en yüksek puanın kazanılmaya çalışıldığı oyun ve spor olarak tanımlanabilir.
Türk Dil Kurumu, dilimize İngilizceden geçen ‘dart’ kelimesi yerine ‘oklama’ sözcüğünü önermiş olsa da oyun, Türkiye’de dart olarak anılmaya devam etmektedir.
Dart nişan tahtası İlk kez Ortaçağ İngiltere’sinde, okçular için bir eğitim oyunu olarak doğmuştur. 1500’lü yıllarda ortaya çıkmış olsa da bugünkü halini 19. yüzyılın sonlarında almıştır. 20. yüzyılın başlarında ise, spor olarak kabul edilmiştir.
Siyah beyaz dart ve dart nişan tahtası Dartın bir spor dalı olarak hızla gelişmesinin temel sebepleri olarak;
Yaş ve cinsiyete bağlı özellikler gerektirmemesi,
Boy ve kilo gibi fiziksel özelliklere dayalı sınırlara sahip olmaması,
Ekipmanların az sayıda ve az maliyetli olması,
Özel bir kostüm gerektirmemesi sayılmaktadır.
Nişan Tahtası ve Dart Ölçüleri Dart (ok), hedefe daha doğru gitmesi için arkasına takılan flight (aparey) ya da tüy ile yaklaşık 16 cm uzunluğundadır. Ok en fazla 30.5 cm uzunluğunda ve 50 gram ağırlığında olmalıdır.
Nişan tahtası yaklaşık 45 cm çapa sahiptir. Tahtanın üzerinde 1’den 20’ye kadar değerlerin yazılı olduğu 20 puan dilimi bulunur. Nişan tahtasının tam ortasında bulunan ve boğa gözü (bulleye) olarak isimlendirilen merkez daire yer almaktadır. Dünya Dart Federasyonu’nun standartlarına göre, nişan tahtasının merkezi, yerden 173 cm yukarıda olmalıdır. Nişan tahtasından atış çizgisine kadar olan mesafe ise 237 cm olmalıdır. Bu mesafe, nişan tahtasının oyunculara bakan yüzeyinden itibaren hesaplanır, duvardan itibaren değil.
Puanlama
Bulleye genellikle kırmızı renklidir ve 50 puan değerindedir. Bulleye’ın etrafında bulunan yeşil çember, Outer Bulleye olarak isimlendirilir ve 25 puan değerindedir. En dıştaki çember, hizasında yazan puanın iki katı ve içteki küçük çember, hizasında yazan puanın üç katı değerindedir. Geniş halkalar hizalarında bulunan puanın değerindedir. Nişan tahtasındaki en yüksek puan, üç katı değerinde olduğu için, 20 rakamının hizasında bulunan iç çember kesitidir.
Dart Oyununun Genel Kuralları Puanlamanın başlaması için oyuncunun, oynanan oyunun niteliğine göre, oku oyun tahtasının uygun bölgesine isabet ettirmesi gerekir. Her oyuncu kendi dartlarıyla atış yapar. Bir atış, üç dartın nişan tahtasına atılmasından oluşur. Oyun tahtasından düşen dart tekrar atılamaz. Atış tamamlanmadan önce nişan tahtasından seken veya düşen dartlar puanlamaya dahil edilmez.
Oyun Türleri
Dartta oyunlar isimlerini genellikle hedef skordan alırlar.
Önemli uluslararası turnuvalarda oynanan en yaygın türse, 501’dir.
301 Elimination Oyun sıfırdan başlar ve 301’de biter. Bir oyuncu başka bir oyuncunun ara sayısına ulaşırsa, o oyuncunun sayısını sıfırlar. Takım oyunlarında da aynı kural geçerlidir.
501 / 701 301, 501 ya da 701 olarak belirlenen oyun sayısından sıfıra ilk ulaşan oyuncu, oyunu kazanır. Atışın ardından sıfır herhangi bir şekilde geçilirse bir önceki raunttaki puana geri dönülür. Atış, üç dartın nişan tahtasına atılmasıyla yapılır.
Cricket Oyuncu, bulleye ile 15’ten 20’ye kadar olan sayıları 3’er defa kapatmayı hedefler.
Bulleye ile 15’ten 20’ye kadar olan tüm sayıları kapatan ve toplam puanı en yüksek olan oyuncu, oyunu kazanır.
Skor tahtasında yazmayan rakamlara yapılan atışlar geçersiz sayılır.
House, skor tahtasında yazan rakamlardan birisine 3 dartın tek atışta isabbet ettirilmesiyle sağlanır.
Double alanına yapılan atışların ardından skor tahtası üzerine atış yapılan rakam için 2 çizgi işlenebilir. Ya da bunun yerine D alanına tek çizgi işlenebilir.
Bulleye’a yapılan atışlar B alanına iki ya da D alanına bir çizgi olarak işlenebilir. Yüksek / High Score Yeni başlayan oyuncular tarafından en fazla tercih edilen oyun türlerinden biridir.
Elektronik tahtalı dart oyunlarından biridir. Belirlenen sayıya ilk ulaşan oyuncu oyunu kazanır. Oyuna kimin başlayacağı, tüm oyuncuların birer atış yapmasıyla belirlenir. Bulleye’a en yakın atışı yapan oyuncu, oyuna başlama hakkını elde eder. Oyuncuların dartlarının bulleye’a olan uzaklığı oyuncu sıralamasını belirler. Puanlama diğer oyunlarla aynı şekildedir.
Shangai Oyuncu, sırayla 1’den 20’ye kadar olan sayılar ile bulleye’ı vurmayı hedefler Shangai yapmak için, arka arkaya gelen sayılar single, double ve triple atılmalıdır. 7 raundun sonunda en yüksek puanı toplayan oyuncu, oyunu kazanır. Bölmeli / Split Score Oyun 40 puanla başlar. Oyuncunun amacı, makinenin belirlediği bölümlere dartı isabet ettirmektir. Seçilen bölüm vurulamazsa oyuncunun puanı yarıya iner.
Hızlı / Rapid Score Oyuncu, belirlenen süre içinde, makinenin belirlediği sayıların vurmayı hedefler. Süre ilk dartın atılmasıyla başlar. 7 raunt sonunda en yüksek puanı toplayan kazanır. Dart Toplulukları ve Federasyonları Her geçen yıl oyuncu sayısı giderek artan dart sporu, dünyanın dört bir yanında faaliyet gösteren çeşitli topluluklar tarafından yönetilmektedir.
Dünya Dart Federasyonu (WDF)
1973 yılında, Dünya Dart Federasyonu’na bağlı Britanya Dart Topluluğu (BDO) kurulmuştur. 60 civarındaki ülkede üyesi bulunmaktadır. WDF’nin amatör çerçevede organizasyonlarını yürütmektedir.
Profesyonel Dart Birliği (PDC) ise, WDF’nin profesyonel çerçevedeki etkinliklerini yürütmektedir.
1976 yılında, amatör ligler için kuralları belirleyen ve turnuvaları düzenleyen Amerikan Dart Topluluğu kurulmuştur.
Dünya Dart Federasyonu Tarafından Düzenlenen Organizasyonlar
Dünya Kupası – 2 yılda 1
Avrupa Kupası – 2 yılda 1
Avrupa Gençler Kupası – Her yıl
Asya Kupası – Her yıl
Pasifik Kupası – Her yıl
Dart Oyununun / Sporunun Özellikleri Ayakta satranç oynamak olarak da tanımlanan dart; hızlı karar verme bu kararı uygulamak için plan yapma, başarısız atışlardan sonra bir sonraki atışın nasıl yapılacağını planlama gibi yoğun zihinsel faaliyetler içermektedir. Birçok Avrupa ülkesinde ilköğretim ders programına alınan dartın analitik zekanın gelişimine katkı sağladığı düşünülmektedir.
Yoğun odaklanma ve dikkat gerektirdiği için, zihnin diğer konularla meşgul olmasını engelleyerek –bir açıdan- meditasyon işlevi gördüğü düşünülmektedir.
Türkiye’de Dart Spor,
2000 yılında alınan bir kararla, Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde bulunan Atıcılık ve Avcılık Federasyonu’na bağlanmıştır. Bundan sonra resmi bir spor branşı haline gelmiştir.
Türkiye Takımı, 2002 yılında katıldığı Dünya Şampiyonası’nda beşincilik derecesi elde etmiştir.
2004 yılında kurulan Bocce Bowling ve Dart Federasyonu ile spor, kendi federasyonuna sahip olmuştur.
Bocce Bowling ve Dart Federasyonu, 2006 yılında Dünya Dart Federasyonu’na tam üye olmuştur.
Dart kulübünde yer alan öğrencilerimiz bu yıl okul sporları kapsamında gerçekleştirilen il birinciliği müsabakalarında Genç Erkekler de il 3.sü Genç kızlarda çeyrek final oynamışlardır.
Dart Kulübümüzde yer alan öğrencilerimiz İl genelinde yapılan okul sporlarında Yıldız erkekler de il şampiyonu Yıldız kızlarda çeyrek final oynamışlardır.
